LET OP
Door verschillende oorzaken kan het voorkomen dat bij de kenmerken de status wel/geen monument niet correct wordt weergegeven.
Wilt u zeker weten of een pand een monument is, check dan https://www.amsterdam.nl/kunst-cultuur/monumenten/
Commissie Omgevingskwaliteit De Schoonheid van Amsterdam
Welstandsgegevens voor dit adres
Victorieplein 45-47 |
|
| Zaaknummer: | CWM-2015-003386 |
| Aanvraagnummer: | OLO 1679375 |
| Advies aan: | Stadsdeel Zuid |
| advies CWM welstand - CWM-2015-003386-001 - Conceptaanvraag - Wijzigen bestaand gebouw | |
| Behandeld: 26-10-2016 door CWM Commissie II A | |
Akkoord In het complex de Wolkenkrabber zijn een tweetal proefkozijnen geplaatst. Een variant is gemaakt van gevouwen staalprofielen de andere variant bestaat uiteen aluminium profiel. Deze proefkozijnen zijn ter plaatse beoordeeld op kleur, profilering, beslag en waterslagen. Beide kozijnen zijn van een hoogwaardig niveau. De stalen variant benadert het oorspronkelijke stalen kozijn het best en heeft derhalve de voorkeur van de commissie. Voor de verdere uitwerking is overeengekomen dat het taatsscharnier nog zal worden verkleind en de kleur van het scharnier in overeenstemming met de kleur van het kozijn zal worden uitgevoerd. |
| advies CWM welstand - CWM-2015-003386-005 - Conceptaanvraag - Wijzigen bestaand gebouw | |
| Behandeld: 19-08-2015 door CWM Commissie II B | |
Aanwezigen Mevrouw Poppinga (voorzitter VvE De Wolkenkrabber), de heer Offenberg (Rappange Beheer), mevrouw Kommers en de heren Hoeben, Dekker, Van Santen, Koelmans en Osinga (leden van de VvE) Plantoelichting Naar aanleiding van het advies van 29 april jongstleden is door de VvE in samenwerking met de restauratiearchitect, de heer Massop, onderzoek gedaan naar mogelijke alternatieven voor het vervangen van de stalen kozijnen. Voor de twee meest beeldbepalende kozijntypes, type C, een stalen raam in een houten kozijn en type E het grote stalen raam direct in beton van de voorgevel, zijn de voor- en nadelen van vier verschillende leveranciers op een rij gezet. Ook het eerder voorgestelde aluminiumprofiel is daarbij betrokken. Omdat van vervanging uitgegaan mag worden zijn de profielen vergeleken met een zeer veel toegepast renovatieprofiel van Jansen. Het onderzoek bleef beperkt tot de twee meest representatieve kozijntypes. Het eerste alternatief voor is een slank aluminium profiel met koudebrug onderbreking dat is geënt op een stoeltjesprofiel. Dit product is echter nog niet gecertificeerd en staat nog in de kinderschoenen met alle risico¿s vandien. Ook is er nog geen offerte aangeleverd. De drie stalen kozijnen zijn allen beproefde systemen met diverse referentieprojecten. Een van deze producten is echter redelijk nieuw op de Nederlandse markt en er is nog geen offerte ontvangen van de leverancier. De twee in Nederlands veel gebruikte stalen renovatieprofielen zijn op dit moment financieel niet haalbaar. Mevrouw Poppinga concludeert dan ook dat met de huidige financiële middelen het eerder voorgestelde aluminiumprofiel de enige haalbare optie is. De VvE staat open voor de alternatieven, maar heeft dan zeker extra financiële steun nodig. De nu toegekende subsidies zijn dan niet toereikend. Beoordeling De commissie spreekt haar waardering uit voor het uitgevoerde onderzoek en de heldere wijze waarop de alternatieven inzichtelijk zijn gemaakt. Ondanks dat er veel begrip is voor de financiële kant, maakt de commissie haar afwegingen op basis van het beleid en de visuele gevolgen voor het monument. Door Monumenten & Archeologie wordt een grote inspanning geleverd om mee te zoeken naar subsidies en andere mogelijkheden. Op dit moment heeft dat alleen nog niet tot het gewenste resultaten geleid. In het advies van 29 april is aangegeven dat in dit geval het vervangen van de bestaande kozijnen in beginsel tot de mogelijkheden behoort. Bij de beoordeling van een nieuw profiel wordt uitgegaan van het aanzicht en de dimensionering en profilering van het oorspronkelijke profiel. Ook aspecten als hang- en sluitwerk en glastype zijn van groot belang voor het behoud van het monumentale beeld. Het destijds voorgestelde aluminium kozijn wijkt op te veel onderdelen af van het oorspronkelijke stalen profiel en zal daarom niet op instemming kunnen rekenen. De nu onderzochte alternatieven zijn wel kansrijk. De commissie adviseert dan ook om deze verder te onderzoeken in nauw overleg met Monumenten & Archeologie. Aandachtspunten hierbij zijn ook de toepassing van kleur in combinatie met het aandeel van de rubbers bij de verschillende profielen en de mogelijkheden om onderdelen als klikprofielen aan te passen aan de oorspronkelijke schuinte van stopverflijnen en dergelijke. |
| advies CWM monument - CWM-2015-003386-006 - Concept aanvraag - Rijksmonument | |
| Behandeld: 19-08-2015 door CWM Commissie II B | |
Aanwezigen Mevrouw Poppinga (voorzitter VvE De Wolkenkrabber), de heer Offenberg (Rappange Beheer), mevrouw Kommers en de heren Hoeben, Dekker, Van Santen, Koelmans en Osinga (leden van de VvE) Plantoelichting Naar aanleiding van het advies van 29 april jongstleden is door de VvE in samenwerking met de restauratiearchitect, de heer Massop, onderzoek gedaan naar mogelijke alternatieven voor het vervangen van de stalen kozijnen. Voor de twee meest beeldbepalende kozijntypes, type C, een stalen raam in een houten kozijn en type E het grote stalen raam direct in beton van de voorgevel, zijn de voor- en nadelen van vier verschillende leveranciers op een rij gezet. Ook het eerder voorgestelde aluminiumprofiel is daarbij betrokken. Omdat van vervanging uitgegaan mag worden zijn de profielen vergeleken met een zeer veel toegepast renovatieprofiel van Jansen. Het onderzoek bleef beperkt tot de twee meest representatieve kozijntypes. Het eerste alternatief voor is een slank aluminium profiel met koudebrug onderbreking dat is geënt op een stoeltjesprofiel. Dit product is echter nog niet gecertificeerd en staat nog in de kinderschoenen met alle risico¿s vandien. Ook is er nog geen offerte aangeleverd. De drie stalen kozijnen zijn allen beproefde systemen met diverse referentieprojecten. Een van deze producten is echter redelijk nieuw op de Nederlandse markt en er is nog geen offerte ontvangen van de leverancier. De twee in Nederlands veel gebruikte stalen renovatieprofielen zijn op dit moment financieel niet haalbaar. Mevrouw Poppinga concludeert dan ook dat met de huidige financiële middelen het eerder voorgestelde aluminiumprofiel de enige haalbare optie is. De VvE staat open voor de alternatieven, maar heeft dan zeker extra financiële steun nodig. De nu toegekende subsidies zijn dan niet toereikend. Beoordeling De commissie spreekt haar waardering uit voor het uitgevoerde onderzoek en de heldere wijze waarop de alternatieven inzichtelijk zijn gemaakt. Ondanks dat er veel begrip is voor de financiële kant, maakt de commissie haar afwegingen op basis van het beleid en de visuele gevolgen voor het monument. Door Monumenten & Archeologie wordt een grote inspanning geleverd om mee te zoeken naar subsidies en andere mogelijkheden. Op dit moment heeft dat alleen nog niet tot het gewenste resultaten geleid. In het advies van 29 april is aangegeven dat in dit geval het vervangen van de bestaande kozijnen in beginsel tot de mogelijkheden behoort. Bij de beoordeling van een nieuw profiel wordt uitgegaan van het aanzicht en de dimensionering en profilering van het oorspronkelijke profiel. Ook aspecten als hang- en sluitwerk en glastype zijn van groot belang voor het behoud van het monumentale beeld. Het destijds voorgestelde aluminium kozijn wijkt op te veel onderdelen af van het oorspronkelijke stalen profiel en zal daarom niet op instemming kunnen rekenen. De nu onderzochte alternatieven zijn wel kansrijk. De commissie adviseert dan ook om deze verder te onderzoeken in nauw overleg met Monumenten & Archeologie. Aandachtspunten hierbij zijn ook de toepassing van kleur in combinatie met het aandeel van de rubbers bij de verschillende profielen en de mogelijkheden om onderdelen als klikprofielen aan te passen aan de oorspronkelijke schuinte van stopverflijnen en dergelijke. |
| advies CWM welstand - CWM-2015-003386-003 - Conceptaanvraag - Wijzigen bestaand gebouw | |
| Behandeld: 29-04-2015 door CWM Commissie II B | |
Niet akkoord Aanwezigen Mevrouw Poppinga (voorzitter VvE), de heer Massop (BBM restauratiearchitectuur) en de heer Offenberg (Rappange Beheer) Plantoelichting Er is een uitgebreid document aangeleverd waarin de achtergrond, het onderzoek en de keuzes voor de restauratie van de Wolkenkrabber worden toegelicht. Het oorspronkelijke gebouw en de bouwkundige, typologische en stedenbouwkundige waarde ervan zoals omschreven in de redengevende omschrijving in het monumentenregister zijn voor de VvE De Wolkenkrabber het uitgangspunt voor de restauratie. Naast de technische noodzaak voor het herstel van het gebouw, speelt ook de verbetering van het comfort een rol bij deze grote investering. Gezien de financiële middelen van de eigenaren zal de restauratie in fases worden uitgevoerd. Om de twee meest urgente zaken voor het in stand houden van het gebouw aan te pakken , te weten het herstel van het trappenhuis en het herstellen van het metsel- en voegwerk aan de achtergevel, is een aanvraag omgevingsvergunning gedaan (OLO 1652431). Tevens is deze conceptaanvraag ingediend voor de aanpak van de kozijnen. Per appartement zijn er 16 ramen en deuren. Deze verschillen zowel in type als materialisering en detaillering van elkaar. Ook zijn in de loop der tijd door individuele eigenaren aanpassingen gedaan, waardoor lang niet alle ramen meer oorspronkelijk zijn. In de VvE is besloten om de ramen gezamenlijk en gelijktijdig aan te pakken, hierdoor kan de eenheid weer worden hersteld. Er zijn grofweg drie opties onderzocht: - het behouden van de bestaande ramen, waarbij de stoeltjesprofielen worden opgeknapt en het plaatsen van achterzetbeglazing; - het vervangen van de bestaande stoeltjesprofielen door nieuwe stalen kozijnen; - het vervangen van de bestaande stoeltjesprofielen door een geprofileerd aluminium kozijn. De voor- en nadelen van deze opties zijn afgewogen. De eerste optie is de duurste optie en levert op lange termijn geen voordelen op qua besparing op energie- en onderhoudskosten. Bovendien is de comfortverbetering gering. Het vervangen van de bestaande stalen ramen levert daarentegen een grotere besparing van de vaste lasten op, die ingezet kan worden voor het behoud van het gebouw en leidt tevens tot een verbetering van het comfort. Door de VvE wordt nu voorgesteld om de stoeltjesprofielen te vervangen door aluminium kozijnen. Voor het beeld heeft deze aanpak de volgende gevolgen. Veel ramen zijn in de loop der jaren aangepast. Dit betekent soms dat het toekomstige aanzicht slanker wordt en soms breder in vergelijking met de huidige situatie. De oorspronkelijke verdeling van de ramen wordt nauwgezet gevolgd en op sommige locaties weer teruggebracht naar origineel. De leden van de VvE hebben besloten tot een gezamenlijke aanpak. Alle ramen zullen dus op gelijke wijze hersteld worden met hetzelfde profiel. Op deze manier blijft het beeld helder en eenduidig, passend bij het karakter van het gebouw. Beleidskader Als beleidskader geldt de welstandsnota `De Schoonheid van Amsterdam 2013', ruimtelijk systeem Gordel '20-'40 (4b) met een bijzonder welstandsniveau en welstandscriteria voor erfgoed (hoofdstuk 5). Het pand is volgens de waarderingskaarten gewaardeerd met orde 1. Dit zijn geregistreerde en beoogde rijks- en gemeentelijke monumenten. Voor geregistreerde rijks- en gemeentelijke monumenten geldt: te behandelen als beschermd volgens de Monumentenwet 1988 dan wel Verordening tot behoud van monumenten in de stadsdelen van de Gordel `20-`40. Voor het casco geldt een restauratieve aanpak. Beoordeling De Wolkenkrabber van architect J.F. Staal aan het Victorieplein is de eerste hoogbouw in Amsterdam en heeft grote stedenbouwkundige waarde door de prominente positie die het gebouw inneemt op de splitsing van de hoofdverkeersaders in Plan Zuid van Berlage. Ook in architectonisch opzicht is het een gebouw van groot belang als een van de meest spraakmakende en in esthetisch opzicht zeer geslaagde werken in het oeuvre van architect Staal. De plastiek en ritmiek en het gecombineerde gebruik van moderne en traditionele materialen spelen hierin een belangrijke rol. De interieurs van de woningen die de oorspronkelijke structuur en afwerking geheel of grotendeels behouden hebben, hebben een positieve monument waarde. Het exterieur en de interieurs van de gemeenschappelijke ruimten zijn van hoge monumentale waarde. Het gebouw is dan ook een belangrijk icoon voor de Nederlandse architectuur. De stalen vensters met hun slanke profiel zijn een wezenlijk onderdeel van de verschijningsvorm van het gebouw en van hoge monumentale waarde. Ook het type glas is van wezenlijk belang voor de uitstraling van het gebouw. Het uitgangspunt voor monumenten is behoud en herstel. De technische staat van veel stalen kozijnen en ramen zijn slecht. Door roestvorming kieren ze en is er risico voor glasbreuk. De deuren naar de balkons van de noord- en zuidgevels zijn een keer vervangen. De grote stalen kozijnen in de voorgevel (oost) zijn voorzien van later geplaatste kaders waarin de huidige taatsramen geplaatst zijn. Het vervangen van de kozijnen behoort daarom in dit geval tot de mogelijkheden. Aan de verschijningsvorm van de slanke stalen profielen wordt echter hoge monumentale waarde toegekend. Met het voorstel deze stoeltjesprofielen te vervangen door ranke aluminium profielen gaat teveel van de verschijningsvorm en het oorspronkelijk materiaalgebruik verloren. |
| advies CWM monument - CWM-2015-003386-004 - Concept aanvraag - Rijksmonument | |
| Behandeld: 29-04-2015 door CWM Commissie II B | |
Niet akkoord Aanwezigen Mevrouw Poppinga (voorzitter VvE), de heer Massop (BBM restauratiearchitectuur) en de heer Offenberg (Rappange Beheer) Plantoelichting Er is een uitgebreid document aangeleverd waarin de achtergrond, het onderzoek en de keuzes voor de restauratie van de Wolkenkrabber worden toegelicht. Het oorspronkelijke gebouw en de bouwkundige, typologische en stedenbouwkundige waarde ervan zoals omschreven in de redengevende omschrijving in het monumentenregister zijn voor de VvE De Wolkenkrabber het uitgangspunt voor de restauratie. Naast de technische noodzaak voor het herstel van het gebouw, speelt ook de verbetering van het comfort een rol bij deze grote investering. Gezien de financiële middelen van de eigenaren zal de restauratie in fases worden uitgevoerd. Om de twee meest urgente zaken voor het in stand houden van het gebouw aan te pakken , te weten het herstel van het trappenhuis en het herstellen van het metsel- en voegwerk aan de achtergevel, is een aanvraag omgevingsvergunning gedaan (OLO 1652431). Tevens is deze conceptaanvraag ingediend voor de aanpak van de kozijnen. Per appartement zijn er 16 ramen en deuren. Deze verschillen zowel in type als materialisering en detaillering van elkaar. Ook zijn in de loop der tijd door individuele eigenaren aanpassingen gedaan, waardoor lang niet alle ramen meer oorspronkelijk zijn. In de VvE is besloten om de ramen gezamenlijk en gelijktijdig aan te pakken, hierdoor kan de eenheid weer worden hersteld. Er zijn grofweg drie opties onderzocht: - het behouden van de bestaande ramen, waarbij de stoeltjesprofielen worden opgeknapt en het plaatsen van achterzetbeglazing; - het vervangen van de bestaande stoeltjesprofielen door nieuwe stalen kozijnen; - het vervangen van de bestaande stoeltjesprofielen door een geprofileerd aluminium kozijn. De voor- en nadelen van deze opties zijn afgewogen. De eerste optie is de duurste optie en levert op lange termijn geen voordelen op qua besparing op energie- en onderhoudskosten. Bovendien is de comfortverbetering gering. Het vervangen van de bestaande stalen ramen levert daarentegen een grotere besparing van de vaste lasten op, die ingezet kan worden voor het behoud van het gebouw en leidt tevens tot een verbetering van het comfort. Door de VvE wordt nu voorgesteld om de stoeltjesprofielen te vervangen door aluminium kozijnen. Voor het beeld heeft deze aanpak de volgende gevolgen. Veel ramen zijn in de loop der jaren aangepast. Dit betekent soms dat het toekomstige aanzicht slanker wordt en soms breder in vergelijking met de huidige situatie. De oorspronkelijke verdeling van de ramen wordt nauwgezet gevolgd en op sommige locaties weer teruggebracht naar origineel. De leden van de VvE hebben besloten tot een gezamenlijke aanpak. Alle ramen zullen dus op gelijke wijze hersteld worden met hetzelfde profiel. Op deze manier blijft het beeld helder en eenduidig, passend bij het karakter van het gebouw. Beleidskader Als beleidskader geldt het monumentenbeleid, dat wordt geregeld via de Monumentenwet 1988, aangevuld met de monumentenverordening van het stadsdeel. Monumenten zijn van belang wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde. In een monumentenaanvraag worden naast bouwtechnische en archeologische aspecten van een bouwplan ook de effecten op de monumentale structuur, op de esthetica van een monument en de invloed op het stadsgezicht beoordeeld. Het pand is beschermd als rijksmonument. Beoordeling De Wolkenkrabber van architect J.F. Staal aan het Victorieplein is de eerste hoogbouw in Amsterdam en heeft grote stedenbouwkundige waarde door de prominente positie die het gebouw inneemt op de splitsing van de hoofdverkeersaders in Plan Zuid van Berlage. Ook in architectonisch opzicht is het een gebouw van groot belang als een van de meest spraakmakende en in esthetisch opzicht zeer geslaagde werken in het oeuvre van architect Staal. De plastiek en ritmiek en het gecombineerde gebruik van moderne en traditionele materialen spelen hierin een belangrijke rol. De interieurs van de woningen die de oorspronkelijke structuur en afwerking geheel of grotendeels behouden hebben, hebben een positieve monument waarde. Het exterieur en de interieurs van de gemeenschappelijke ruimten zijn van hoge monumentale waarde. Het gebouw is dan ook een belangrijk icoon voor de Nederlandse architectuur. De stalen vensters met hun slanke profiel zijn een wezenlijk onderdeel van de verschijningsvorm van het gebouw en van hoge monumentale waarde. Ook het type glas is van wezenlijk belang voor de uitstraling van het gebouw. Het uitgangspunt voor monumenten is behoud en herstel. De technische staat van veel stalen kozijnen en ramen zijn slecht. Door roestvorming kieren ze en is er risico voor glasbreuk. De deuren naar de balkons van de noord- en zuidgevels zijn een keer vervangen. De grote stalen kozijnen in de voorgevel (oost) zijn voorzien van later geplaatste kaders waarin de huidige taatsramen geplaatst zijn. Het vervangen van de kozijnen behoort daarom in dit geval tot de mogelijkheden. Aan de verschijningsvorm van de slanke stalen profielen wordt echter hoge monumentale waarde toegekend. Met het voorstel deze stoeltjesprofielen te vervangen door ranke aluminium profielen gaat teveel van de verschijningsvorm en het oorspronkelijk materiaalgebruik verloren. |
| advies CWM welstand - CWM-2015-003386-001 - Conceptaanvraag - Wijzigen bestaand gebouw | |
| Behandeld: 01-04-2015 door CWM Commissie II A | |
Aanwezigen Mevrouw Poppinga en de heer Van Loenen (namens de VvE) en de heer Massop (BBM restauratie architectuur). De heer Fritz, voorzitter van commissie I, is voor de behandeling van dit plan toegevoegd aan de commissie gezien zijn expertise op restauratiegebied. Plantoelichting Er zijn twee aanvragen ingediend, te weten een omgevingsvergunning voor de restauratie van de bouwkundige schil en een conceptaanvraag voor het vervangen van de kozijnen. De commissie heeft om dit gesprek verzocht om meer duidelijkheid te krijgen over het eindbeeld dat met de restauratie wordt nagestreefd. De heer Massop laat weten dat het uitgangspunt is dat de restauratie, die in fases zal worden uitgevoerd, niet zichtbaar zal zijn. Het metselwerk is in de jaren '90 van de twintigste eeuw gestraald en met een siliconepreparaat geïmpregneerd. Er is daarom in een eerder stadium onderzocht of de gehele gevel opnieuw opgemetseld zou kunnen worden. Dit bleek echter uit constructief oogpunt geen haalbare optie. Voorgesteld wordt dan ook om de bakstenen waar mogelijk te injecteren en bij grote schade (gedeeltelijk) te vervangen door een vergelijkbare steen, zoals ook bij het Berlage Lyceum is gedaan. Hoewel de ramen bij de splitsing van het gebouw in appartementen buiten de verantwoordelijkheid van de VvE is gehouden, hebben de leden van de VvE besloten dat vervanging uniform en in een keer zal plaatsvinden vanwege het belang van dit onderdeel voor de eenheid van het gebouw. In een presentatie wordt een overzicht gegeven van de oorspronkelijke kozijnen en de wijzigingen die in de loop der tijd hebben plaatsgevonden. Voor ieder type is gezocht naar een passende manier om zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke beeld te blijven. Mevrouw Poppinga geeft in een presentatie een overzicht van de begroting en achtergrond van de keuzes die zijn gemaakt voor de opdeling van de restauratie in fases. Beoordeling Zoals in het advies van 18 maart reeds aangegeven, heeft de commissie waardering voor de zorgvuldigheid waarmee alle gebreken in beeld zijn gebracht. Uit de mondelinge toelichting blijkt ook de grote zorg en waardering voor het erfgoed. Om de voorgestelde maatregelen voor behoud en herstel van dit topmonument te kunnen beoordelen verzoekt zij dan ook om deze informatie vast te leggen in een visie voorzien van referenties en een onderbouwing van de gemaakte keuzes. In deze visie zou ook naar voren moeten komen hoe de fasering van de restauratie steeds leidt tot een (tijdelijk) eindbeeld per fase, dat correspondeert met de algemene visie. De commissie stelt voor om dit op zo kort mogelijke termijn nogmaals te bespreken. |
| advies CWM monument - CWM-2015-003386-002 - Concept aanvraag - Rijksmonument | |
| Behandeld: 01-04-2015 door CWM Commissie II A | |
Aanwezigen Mevrouw Poppinga en de heer Van Loenen (namens de VvE) en de heer Massop (BBM restauratie architectuur). De heer Fritz, voorzitter van commissie I, is voor de behandeling van dit plan toegevoegd aan de commissie gezien zijn expertise op restauratiegebied. Plantoelichting Er zijn twee aanvragen ingediend, te weten een omgevingsvergunning voor de restauratie van de bouwkundige schil en een conceptaanvraag voor het vervangen van de kozijnen. De commissie heeft om dit gesprek verzocht om meer duidelijkheid te krijgen over het eindbeeld dat met de restauratie wordt nagestreefd. De heer Massop laat weten dat het uitgangspunt is dat de restauratie, die in fases zal worden uitgevoerd, niet zichtbaar zal zijn. Het metselwerk is in de jaren '90 van de twintigste eeuw gestraald en met een siliconepreparaat geïmpregneerd. Er is daarom in een eerder stadium onderzocht of de gehele gevel opnieuw opgemetseld zou kunnen worden. Dit bleek echter uit constructief oogpunt geen haalbare optie. Voorgesteld wordt dan ook om de bakstenen waar mogelijk te injecteren en bij grote schade (gedeeltelijk) te vervangen door een vergelijkbare steen, zoals ook bij het Berlage Lyceum is gedaan. Hoewel de ramen bij de splitsing van het gebouw in appartementen buiten de verantwoordelijkheid van de VvE is gehouden, hebben de leden van de VvE besloten dat vervanging uniform en in een keer zal plaatsvinden vanwege het belang van dit onderdeel voor de eenheid van het gebouw. In een presentatie wordt een overzicht gegeven van de oorspronkelijke kozijnen en de wijzigingen die in de loop der tijd hebben plaatsgevonden. Voor ieder type is gezocht naar een passende manier om zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke beeld te blijven. Mevrouw Poppinga geeft in een presentatie een overzicht van de begroting en achtergrond van de keuzes die zijn gemaakt voor de opdeling van de restauratie in fases. Beoordeling Zoals in het advies van 18 maart reeds aangegeven, heeft de commissie waardering voor de zorgvuldigheid waarmee alle gebreken in beeld zijn gebracht. Uit de mondelinge toelichting blijkt ook de grote zorg en waardering voor het erfgoed. Om de voorgestelde maatregelen voor behoud en herstel van dit topmonument te kunnen beoordelen verzoekt zij dan ook om deze informatie vast te leggen in een visie voorzien van referenties en een onderbouwing van de gemaakte keuzes. In deze visie zou ook naar voren moeten komen hoe de fasering van de restauratie steeds leidt tot een (tijdelijk) eindbeeld per fase, dat correspondeert met de algemene visie. De commissie stelt voor om dit op zo kort mogelijke termijn nogmaals te bespreken. |